Ο Άγιος Νικόλαος, Εγκρατείας Διδάσκαλος
Ο Άγιος Νικόλαος είναι από τους μεγαλύτερους και πιο γνωστούς αγίους της Εκκλησίας μας. Μετά την Παναγία και τον Άγιο Γεώργιο είναι ο περισσότερο γνωστός σε όλο τον Ορθόδοξο Κόσμο. Πολλοί Χριστιανοί φέρουν το όνομα του και πολλοί τον έχουν συνέχεια στο στόμα τους, επικαλούμενοι τις πρεσβείες του και την βοήθεια του.
Όλη του η ζωή ήταν γεμάτη από αγάπη και φιλανθρωπίες. Γ΄ αυτό και Νικόλαος σημαίνει ότι νίκησε τον λαό, κατέκτησε τις καρδιές του κόσμου, αλλά και ο λαός νικά έχοντας την βοήθεια του.
Το φωτεινό παράδειγμα του και την αγία ζωή του, καλούμεθα όλοι να ακολουθήσουμε λίγα λόγια θα πούμε από τη θαυμαστή ζωή του, για να γνωρίσουμε πως πρέπει να είναι και η δική μας ζωή.
Γεννήθηκε μέσα στους διωγμούς εναντίον της Εκκλησίας. Οι γονείς του ήταν άνθρωποι ευσεβείς και ενάρετοι. Πιστοί και αφοσιωμένοι στο Θεό. Ήσαν αρκετά εύποροι, γ’ αυτό και φρόντισαν για την ικανοποιητική μόρφωση του, όμως πριν από την κοσμική μόρφωση νοιάστηκαν και του δίδαξαν την πίστη του Χριστού.
Από νωρίς ο Νικόλαος έδειχνε τι θα γίνει όταν μεγαλώσει. Από μικρός έδειξε την αγάπη του στο Θεό. Περνούσε τις ημέρες του με προσευχή και νηστεία. Νήστευε κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, χωρίς να πάθει κάτι κακό από την νηστεία. Το λέω αυτό, διότι πολλοί γονείς δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους να νηστεύουν από φόβο μήπως αρρωστήσουν, μήπως πάθουν κάτι.
Το θέμα είναι ότι σήμερα δημιουργούνται προβλήματα υγείας σε μικρούς και μεγάλους από την πολυφαγία και όχι από την νηστεία. Πρέπει από μικρά στην ηλικία να τα διδάξουμε να βάζουν το κεφάλι κάτω από τον ελαφρύ ζυγό του Κυρίου. Αν δεν μάθουν από μικρά ούτε και όταν μεγαλώσουν θα θέλουν να ακολουθήσουν το θέλημα του Θεού και την διδασκαλία της Εκκλησίας.
Δυστυχώς εκείνοι που κακομαθαίνουν τους νέους, είναι οι μεγαλύτεροι και κυρίως οι γονείς. Αυτούς τους γονείς λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σαν εγκληματίες θα τους καταδικάσει ο Θεός.
Ο Άγιος Νικόλαος Τετάρτη και Παρασκευή όχι μόνο νήστευε, αλλά και βρέφος που ήταν τις ημέρες της νηστείας δεν θήλαζε από την μητέρα του. Γ’ αυτό και το απολυτίκιο του τον αποκαλεί, «εγκρατείας διδάσκαλον».
Όταν έφτασε σε νεανική ηλικία πέθαναν και οι δύο γονείς του. ΓΙΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΥΜΕ ΤΩΡΑ, ένας νέος με χρήματα, χωρίς επίβλεψη και τον έλεγχο των γονέων του, τι θα έκανε; Θα ζούσε αχαλίνωτα μέσα στις διασκεδάσεις, στα ξενύχτια, στην ασωτεία. Ούτε Θεό θα υπολόγιζε, ούτε ανθρώπους θα ντρεπόταν. Ο Άγιος Νικόλαος όμως είχε στέρεες βάσεις, γερά θεμέλια, καλές Χριστιανικές αρχές από μικρό παιδί. Ούτε και τότε έκανε κάτι κακό. Μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, ενώ ο ίδιος συνέχισε να ζει περιορισμένα, με πολύ εγκράτεια και λιτότητα.
Αγαπητοί μου αδελφοί
Όταν λέμε εγκράτεια, δεν εννοούμε μόνο την νηστεία, την αποφυγή του φαγητού. Η εγκράτεια μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία περιλαμβάνει μεγάλο χώρο και πολλή έκταση. Επεκτείνεται και σε άλλες πλευρές, σε άλλους τομείς της ανθρώπινης ζωής.
Σε μια του ομιλία ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, ψεύδους, καταλαλιάς και επιορκίας. Με άλλα λόγια να έχουμε εγκράτεια στην γλώσσα μας, να βάζουμε χαλινάρι στη γλώσσα μας. Όταν είναι αχαλίνωτη κάνει μεγάλη ζημιά. Όπως λέει η παροιμία, «κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει». Πολύ εύκολα γλιστράει η γλώσσα και μας παρασύρει σε πολλά κακά. Πολλοί που δεν προσέχουν τώρα τη γλώσσα τους και δεν δίνουν σημασία στο λόγο τους, θα έρθει καιρός, που θα παρακαλούσαν να ήτα άλαλοι και μουγγοί, να μην είχαν στόμα και να μη μιλούσαν καθόλου.
Λέγει και ο Χριστός μέσα στο Ευαγγέλιο, «από το στόμα σου θα σε καταδικάσω, δούλε πονηρέ».
Ο Θεός μας έδωσε το στόμα, για να επικοινωνούμε με τους ανθρώπους, αλλά και μαζί Του. Δηλαδή να ψάλλουμε και να προσευχόμαστε. Κι εμείς με αυτό δαγκώνουμε τους συνανθρώπους μας και βλασφημούμε τον Θεό, ρίχνουμε άφθονο δηλητήριο.
Όμως για να τελειώνουμε, αφήνουμε άλλους τομείς της εγκρατείας, για να πούμε δυο λόγια για την εγκράτεια των οφθαλμών. Προσοχή στα μάτια μας. Να τα ελέγχουμε, να μην τα ρίχνουμε σε άπρεπα θεάματα. Οι οφθαλμοί σου «ορθά βλεπέτουσαν» διαβάζουμε στη Αγία γραφή. Αν δεν το κάνουμε αυτό, δεν θα αποφύγουμε πολλές και βαριές αμαρτίες. Έτσι ο Βασιλεύς Δαβίδ οδηγήθηκε στο διπλό αμάρτημα της μοιχείας και του φόνου και έπειτα έκλεγε μετανοιωμένος μια ολόκληρη ζωή. Μετά το πάθημα του παρακαλούσε τον Θεό, «απόστρεψε τους οφθαλμούς μου του μη ιδείν ματαιότητα».
Θα μας πει πάλι ο Μέγας Βασίλειος «κάθε κάλος ξένο που δεν μας ανήκει, είναι μάταιον και εμείς δεν πρέπει να ρίχνουμε πάνω του τα μάτια μας».
Εγκράτεια πρέπει να έχουμε από ακάθαρτους λογισμούς. Να σταματήσουμε την αμαρτία, να αποξενωθούμε από τα πάθη, τις πονηρές επιθυμίες. Η πολύπλευρη εγκράτεια είναι η αρχή της πνευματικής ζωής, αυτή που γίνεται πρόξενος αιωνίων αγαθών.
Αγαπητοί μου αδελφοί
Ο Άγιος Νικόλαος είναι εγκρατείας διδάσκαλος. Εμείς να κοιτάξουμε να γίνουμε μαθητές του. Να διδαχθούμε από αυτόν την εγκράτεια. Να προσπαθήσουμε να προοδεύσουμε σ’ αυτή για να πάρουμε καλό βαθμό. Ο βαθμός μας θα είναι η σωτηρία μας, η κατάκτηση του ουρανού. Αμήν!
Π.Ε.